........... ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΗ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗ ΓΙΑ ΤΑ ΣΥΓΧΡΟΝΑ ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΘΑΛΑΣΣΑΣ - ΝΑΥΤΙΚΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΤΗΣ ΘΑΛΑΣΣΑΣ
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

Η Θάλασσα κατά την Ελληνική Μυθολογία ήταν η ιδεατή ανθρωπόμορφη θεότητα της έννοιας του αλμυρού υγρού στοιχείου και προστάτιδα αυτού. Ήταν κόρη κατ' άλλους της Γαίας και μόνο αυτής που κατά τον ίδιο τρόπο, δηλαδή μόνο από τις δημιουργικές δυνάμεις που κληρονόμησε από το Χάος, και χωρίς τη βοήθεια του Έρωτος, κυοφόρησε τον Ουρανό και τα Όρη. Κατ΄ άλλες μυθολογικές παραδόσεις η Θάλασσα ήταν κόρη του Αιθέρα και της Ημέρας, μητέρα των Ροδίων, των Τελχινών καθώς και της Αφροδίτης.

Παραστάσεις της θεότητας αυτής υπήρχαν ελάχιστες με σαφή υπεροχή του θεού Ποσειδώνα...... Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
Η Φωτό Μου

Καθημερινά... με τον Πάνο Αϊβαλή // Επικοινωνία στο email: kepeme@gmail.com

ΚΑΛΗΜΕΡΑ ΕΛΛΑΔΑ
Όποιος Ελεύθερα συλλογάται, συλλογάται καλά" Ρήγας Φεραίος...

Πέμπτη 21 Ιουνίου 2018

Ο Μύθος και η Ονομασία του Αιγαίου Πελάγους

ΑΠΟ ΤΗΝ ΜΥΘΟΛΟΓΙΑ

Στο μύθο του Αιγαία του μυθικού βασιλιά της Αθήνας μαθαίνουμε οτι όταν ο Θησέας , έφυγε για την Κρήτη με σκοπό να σκοτώσει τον Μινώταυρο, του ζήτησε αν είχε καταφέρει να επιζήσει από το Λαβύρινθο,να αλλάξει τα πανιά του πλοίου του στην επιστροφή,.Ο Θησέας ταξίδεψε για την Κρήτη με μαύρα πανιά.
Το σημάδι ότι σκότωσε τον Μινώταυρο θα ήταν να έχει άσπρα πανιά το πλοίο στην επιστροφή.Ο Αιγαίας, σύμφωνα πάντα με το μύθο, περίμενε στο Σούνιο να επιστρέψει ο γιος του από την Κρήτη και να μπορεί να δει το πλοίο από μακριά.Όμως, ο Θησέας, παρ’ ότι είχε σκοτώσει τον Μινώταυρο, ξέχασε να αλλάξει τα πανιά. Είδε ο Αιγαίας το καράβι να επιστρέφει με μαύρα πανιά και νόμισε ότι το ταυροκέφαλο τέρας είχε εξοντώσει τον Θησέα. Με αυτή τη σκέψη, χωρίς να περιμένει να προσεγγίσει το καράβι στην ακτή, έπεσε από τους βράχους του Σουνίου στη θάλασσα και πνίγηκε. Έκτοτε, η θάλασσα λέγεται Αιγαίο.
Ακόμη και σήμερα ,ο μύθος λέει, ότι το Αιγαίο πήρε το όνομά του από τον Αιγαία.Εκτός από αυτό το μύθο όμως υπάρχουν και άλλες εκδοχές, που μπορεί και να είναι οι πραγματικές.Η εκδοχή της Αιγηίδας μιλάει για τη μεγάλη στεριά που βρισκόταν στη θέση που καλύπτει σήμερα η θάλασσα του Αιγαίου.Στις αρχές του Μειόκαινου, οι γεωλογικές αναταράξεις κάνουν να αναδυθεί από τα νερά η Αιγηίδα. Και σε μια επόμενη φάση αναταράξεων, που κράτησε μερικά εκατομμύρια χρόνια, αυτή η μεγάλη, συμπαγής στεριά, η Αιγηίδα άρχισε να κατακερματίζεται και να δημιουργούνται στο σώμα της λεκάνες λιμνών ή να εισχωρούν θάλασσες, αλλάζοντας διαρκώς τη μορφολογία της περιοχής.
Οι αλλαγές συνεχίζονται μέχρι και το τέλος του Πλειόκαινου, δηλαδή μέχρι πριν από 12 εκατομμύρια χρόνια. Όλη εκείνη την περίοδο συμβαίνουν ως επί το πλείστον κατακρημνίσεις, που διαδέχονται η μια την άλλη σε μεγάλες χρονικές αποστάσεις μεταξύ τους.

 Η τελική διαμόρφωση της περιοχής του Αιγαίου έγινε την περίοδο του Πλειστόκαινου (από το 2000000 π.Χ. μέχρι το 10000 π.Χ.).Σημαντικό ρόλο σ’ αυτές όλες τις μεταβολές έχουν παίξει οι εκρήξεις των ηφαιστείων, με πρώτο και καλύτερο αυτό της Σαντορίνης.Ωστόσο, αυτό που ενδιαφέρει στην προκειμένη περίπτωση είναι το όνομα. Και το όνομα Αιγηίς δεν διαφέρει στη ρίζα του από το όνομα Αιγαίο. Είναι προφανές ότι το όνομα Αιγηίς έχει δοθεί πολύ μετά αφ’ ότου συνέβησαν οι μεταβολές που διαμόρφωσαν το τοπίο.Όμως, ουδείς αμφιβάλλει ότι το όνομα Αιγαίο είναι προϊστορικό. Η καταφυγή στους μύθους είναι κι εδώ αναγκαία, τη στιγμή που δεν υπάρχουν άλλου είδους μαρτυρίες.Οι περισσότεροι μελετητές συμφωνούν ότι το όνομα Αιγαίο προέρχεται από τη λέξη Αίγα (Αίξ, αιγός, που θα πει: κατσίκα). Διαφέρουν ωστόσο οι εξηγήσεις που αιτιολογούν την προέλευση του ονόματος του Αιγαίου από τη λέξη αίγα.
Η εκδοχή που φτάνει βαθύτερα στο χρόνο, αγγίζοντας την προϊστορία, αναφέρεται στο μύθο της ανατροφής του Κρηταγενή Δία στη σπηλιά του Δικταίου Άντρου. Την τροφή του κυνηγημένου νεαρού Θεού από τον πατέρα του, τον Κρόνο την εξασφάλιζε μια Αίγα (μια κατσίκα), η Αμάλθεια. Κι όταν η Αίγα αυτή ψόφησε, ο Δίας πήρε την προβιά της, δηλαδή την Αιγίδα και τη φόρεσε. Να σημειωθεί εδώ ότι ακόμη και σήμερα στην Κρήτη οι κατσίκες λέγονται με το αρχαίο τους όνομα: αίγες.Η Αθηνά πήρε και από αυτό το μύθο την κατσικίσια προβιά του Δία και τύλιξε μ’ αυτή την ασπίδα της. Ωστόσο, ο ίδιος ο Δίας κράτησε δικό του το επίθετο Αιγίοχος!Η αίγα στη Μινωική Κρήτη είναι ένα από τα Ιερά ζώα. Στο ρυτό της Κάτω Ζάκρου εικονίζονται αίγαγροι να επιστέφουν ένα Ιερό Κορυφής, μαζί με τα Ιερά Διπλά Κέρατα. Και δεν είναι αυτή η μοναδική περίπτωση.Αργότερα, σε πολλές παράκτιες περιοχές του Αιγαίου υπάρχουν τα Αιγός Ιερά, που είναι τόποι λατρείας, αφιερωμένοι ως επί το πλείστον στον Ποσειδώνα, το θεό της θάλασσας. Αυτά τα Ιερά έδωσαν την ονομασία τους στη θάλασσα.Υπάρχει όμως και άλλη εκδοχή, που σχετίζεται και αυτή με τη λέξη αίγα. Αίγες έλεγαν τα μεγάλα κύματα, οπότε το όνομα Αιγαίο με αυτή την ερμηνεία είναι η «κυματώδης θάλασσα», αυτή δηλαδή που είναι και στην πραγματικότητα.Από αυτή την ίδια ερμηνεία, το ρήμα «επαιγίζω» σημαίνει «τρικυμίζω».
 Σε πολλά νησιά ακόμη και σήμερα τα άσπρα «φυτίλια» που έχει στην επιφάνειά της η τρικυμισμένη θάλασσα λέγονται «κατσίκια» ή «προβατάκια».Η αίγα, εκτός από την ιερότητα που την περιβάλλει σαν ζώο στα προϊστορικά χρόνια, είναι και ατίθαση, όπως ακριβώς μια φουρτουνιασμένη θάλασσα. Ακόμη, η κίνηση ενός κοπαδιού αιγών, μοιάζει πολύ με την επιφάνεια μιας θάλασσας που έχει κυματισμό.Όλο και πλησιάζουμε, όπως φαίνεται στην ουσία των πραγμάτων.
Ο Σουϊδας στο λεξικό του γράφει: «Αιγαίον πέλαγος το φοβερώτατον» και είναι αλήθεια ότι αυτή η θάλασσα με τα πολλά στενά περάσματά της ανάμεσα στα νησιά είναι μια ορμητική θάλασσα.
 Ηρθε λοιπόν η στιγμή να δούμε από πού παράγεται η λέξη «αίγα»: προέρχεται από το ρήμα «αϊσσω», που σημαίνει: κινούμαι με ορμή, πηδώ, σηκώνομαι όρθιος!Είναι φανερό ότι όλες οι ερμηνείες που δίδονται στο ρήμα αϊσσω ταιριάζουν απολύτως τόσο στα χαρακτηριστικά της αίγας, όσο και στα χαρακτηριστικά του Αιγαίου.Από τον μυθικό Αιγαία μέχρι την Ιερή Αίγα και το πραγματικό ρήμα «αϊσσω» οι αποστάσεις είναι τεράστιες. Είναι σαν να περνάς μέσα σε μα νύχτα την Μειόκαινο, την Πλειόκαινο και την Πλειστόκαινο, ξημερώνοντας στα Αιγός ιερά του Ποσειδώνα, με την Αιγίδα του Δία!Διαδρομές απειράνθου μέσα από θαύματα-θαυμάτων στα νερά της θάλασσας. Το Αιγαίο ταξιδεύει τα νερά του μέσα από μύθους μυστικούς, σιρίτια του ήλιου και κλωστές φωτός, που καταδύονται στα θαλάμια των χταποδιών για να γίνουν ύστερα τοιχογραφίες στην Ξεστή της Σαντορίνης.

Τρίτη 19 Ιουνίου 2018

Πρόληψη των Παιδικών Ατυχημάτων το Καλοκαίρι... ΚΑΛΟΚΑΙΡΙΝΕΣ ΔΙΑΚΟΠΕΣ ΜΕ ΑΣΦΑΛΕΙΑ








Σωματείο "Αντιμετώπιση Παιδικού Τραύματος"



Αξιότιμε Κύριε Αϊβαλή,
Σας αποστέλλουμε τα άρθρα που ετοίμασε το Σωματείο «Αντιμετώπιση Παιδικού Τραύματος» για την Πρόληψη των Παιδικών Ατυχημάτων το Καλοκαίρι. 
Η “Αντιμετώπιση Παιδικού Τραύματος” έχει ως σκοπό την μείωση των παιδικών ατυχημάτων, την άμεση και σωστή αντιμετώπιση των παιδικών τραυματισμών και την αναβάθμιση της νοσηλείας των παιδιών στη χώρα μας.
Από το 2010 μέχρι σήμερα έχουν επωφεληθεί από το έργο του Σωματείου πάνω από 480.000 παιδιά.
Είμαστε στη διάθεση σας για κάθε διευκρίνιση.
Με εκτίμηση,
Νίκη Ζολώτα

Σωματείο "Αντιμετώπιση Παιδικού Τραύματος"
Γυθείου 1Α , 152 31 Χαλάνδρι
Τηλ. 210 - 6741 933   Fax . 210 - 6743 950
~~~~~~~~~~~~~~

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙΝΕΣ ΔΙΑΚΟΠΕΣ ΜΕ ΑΣΦΑΛΕΙΑ

Είναι αποδεδειγμένο ότι τα περισσότερα παιδικά ατυχήματα συμβαίνουν το καλοκαίρι. Την εποχή αυτή κλείνουν τα σχολεία και αυτό σημαίνει  περισσότερος ελεύθερος χρόνος για τα παιδιά,  συχνά χωρίς επιτήρηση. Είναι επίσης εποχή διακοπών στο βουνό ή στη θάλασσα.
Για το λόγο αυτό, πρέπει να μάθουμε στα παιδιά μας, όσο το δυνατόν νωρίτερα,  να αναγνωρίζουν τους κινδύνους και να προφυλάσσονται από αυτούς. Ασφάλεια όμως, δε σημαίνει υπερπροστασία. Η υπερπροστασία συχνά προκαλεί το αντίθετο αποτέλεσμα.

Ασχέτως προορισμού, οι διακοπές προϋποθέτουν συχνές μετακινήσεις. Τα παιδιά πρέπει πάντα, να κάθονται στο πίσω κάθισμα σωστά δεμένα. Οι αντιπροσωπείες αυτοκινήτων και τα μαγαζιά με αξεσουάρ αυτοκινήτων, μπορούν να ενημερώσουν για το κάθισμα ή τη ζώνη ασφαλείας που χρειάζεται ένα παιδί, ανάλογα με το ύψος και το βάρος του, για να ταξιδεύει με ασφάλεια.

ΔΙΑΚΟΠΕΣ ΣΤΗΝ ΘΑΛΑΣΣΑ

·        Το κολύμπι σώζει ζωές. Ας μάθουμε στα παιδιά μας να κολυμπούν σωστά από την πιο μικρή ηλικία.
·        Ποτέ να μην αφήνουμε τα παιδιά μας κοντά στο νερό χωρίς επίβλεψη, ακόμα και αν ξέρουν να κολυμπούν.
·        Να μην βασιζόμαστε σε φουσκωτά αντικείμενα, π.χ. μπρατσάκια, κουλούρες κλπ. για την ασφάλεια των παιδιών μας.
·        Ποτέ να μην κολυμπάνε τα παιδιά μας με γεμάτο στομάχι.
·        Είναι επικίνδυνο το κολύμπι σε πολύ ταραγμένη θάλασσα και σε περιοχές όπου υπάρχει δυνατό θαλάσσιο ρεύμα.
·        Όταν τα παιδιά ασχολούνται με θαλάσσια αθλήματα και όταν βρίσκονται σε σκάφη, να φροντίζουμε να φοράνε πάντα εγκεκριμένα σωσίβια και να ακολουθούν τους κανόνες ασφαλείας.
·        Να μάθουμε στα παιδιά να μην κάνουν βουτιές, αν δεν σιγουρευτούν πρώτα, ότι τα νερά είναι βαθιά και δεν υπάρχουν εμπόδια.
·        Ο ήλιος είναι πολύ επικίνδυνος. Πάντα καπέλο, άσπρη μπλούζα και αντηλιακή προστασία στα παιδιά μας. Να αποφεύγουμε την παραμονή στον ήλιο μεσημεριανές ώρες.
·        Εάν τα παιδιά ψαρεύουν, ας τους μάθουμε τη σωστή χρήση του εξοπλισμού (ψαροντούφεκο, καλάμι, καθετή κλπ.) και να αναγνωρίζουν τα δηλητηριώδη ψάρια. Τα μεγαλύτερα παιδιά που κάνουν υποβρύχιο ψάρεμα πρέπει να ακολουθούν πιστά τους κανόνες ασφαλείας, να είναι πάντα συνδεδεμένα με την ειδική σημαδούρα για να διακρίνονται από διερχόμενα σκάφη και να είναι πάντα συνοδευόμενα.
·        Εφόσον υπάρχουν μικρά παιδιά σε σπίτι με πισίνα, τότε η πισίνα πρέπει να είναι σωστά περιφραγμένη.

ΔΙΑΚΟΠΕΣ ΣΤΟ ΒΟΥΝΟ

·        Κατάλληλο ντύσιμο :
α) στην πεζοπορία κατάλληλα υποδήματα και καπέλλο
β) στην ποδηλασία κράνος ασφαλείας και σωστά παπούτσια
γ) στο rafting   εγκεκριμένα σωσίβια και κράνος.
Γενικά όλα τα αθλήματα του βουνού, όπως αναρρίχηση, ανάβαση, ελεύθερη πτώση κλπ. καλόν είναι να γίνονται σε οργανωμένες ομάδες υπό την επιτήρηση ειδικών, να ακολουθούνται αυστηρά οι κανόνες ασφαλείας και να χρησιμοποιείται ο κατάλληλος εξοπλισμός.
·        Να μάθουμε  στα παιδιά  να αναγνωρίζουν τα δηλητηριώδη έντομα και ερπετά της περιοχής και πώς να αποφεύγουν ατυχήματα  που προέρχονται από αυτά.
Να αποφεύγουν να περπατούν μέσα σε ψηλά χόρτα, αλλιώς να κάνουν θόρυβο για να απομακρύνουν τα φίδια που  μπορεί να κρύβονται σε αυτά.
Να μη χώνουν τα χέρια τους σε χαραμάδες και κάτω από πέτρες, γιατί εκεί μπορεί να βρίσκονται φίδια και δηλητηριώδη έντομα όπως οι σκορπιοί.
·        Να μάθουμε στα παιδιά ότι γενικά τα ζώα γίνονται επικίνδυνα όταν αισθάνονται ότι απειλούνται, είναι άρρωστα ή προστατεύουν τα μικρά τους, την τροφή τους, την κατοικία τους, ακόμα και το αφεντικό τους. Κατά κανόνα τα παιδιά πρέπει να μάθουν να σέβονται όλα τα ζώα.
Στην εξοχή τα παιδιά μπορεί να συναντήσουν ζώα μη κατοικίδια, όπως τσοπανόσκυλα, μουλάρια, γαϊδούρια κ.α. που δεν είναι συνηθισμένα σε κόσμο. Στην περίπτωση αυτή, θέλει προσοχή εκ μέρους των παιδιών για να μην προκληθούν σοβαρά ατυχήματα.
·        Να βεβαιωθούμε ότι στην περιοχή δεν υπάρχουν ποτάμια, πηγάδια, στέρνες και άλλα μέρη αποθήκευσης νερού. Σε περίπτωση που υπάρχουν,  να εξηγήσουμε την επικινδυνότητά τους στα παιδιά και να τα αποτρέψουμε να παίζουν δίπλα τους.
·        Τα παιδιά μακριά από σπίρτα, φωτιά  και γκαζάκια. Όταν κρίνουμε ότι είναι πλέον ώριμα και υπεύθυνα, να τους μάθουμε πώς να τα μεταχειρίζονται σωστά.
·        Να βεβαιωθούμε ότι δεν υπάρχουν δηλητηριώδη φυτά στην περιοχή πχ. μανιτάρια, και ας μάθουμε στα παιδιά μας να τα αναγνωρίζουν και να μην τα αγγίζουν.
·        Να προσέχουμε τις καλοκαιρινές καταιγίδες. Ας μάθουμε στα παιδιά μας να μη στέκονται κάτω από δέντρα και ηλεκτρικά καλώδια και να μην κολυμπούν, όταν πέφτουν κεραυνοί.

Όπου και να είμαστε στις διακοπές, να μάθουμε στα παιδιά μας να αποφεύγουν τις αλλοιωμένες τροφές, τα λιωμένα παγωτά και τα ληγμένα προϊόντα. Με τις υψηλές καλοκαιρινές θερμοκρασίες υπάρχει μεγάλος κίνδυνος δηλητηρίασηςΔεν βάζουμε ποτέ πίσω στην κατάψυξη τρόφιμα που έχουν ήδη αποψυχθεί. 
Τα παραπάνω είναι γνωστά σε όλους μας. Δυστυχώς όμως, είναι τόσο απλά που παραβλέπονται. Όλοι πιστεύουμε ότι δεν θα συμβούν σε εμάς και επαναπαυόμαστε,  με αποτέλεσμα να έχουμε πολλά ατυχήματα  κατά την διάρκεια του καλοκαιριού.

Ας μην ξεχνάμε ότι για τα μικρά παιδιά πρέπει να υπάρχει πάντα σωστή επίβλεψη.

Σημείωση: Το Σωματείο «Αντιμετώπιση Παιδικού Τραύματος» είναι μη κερδοσκοπικός Οργανισμός που έχει σκοπό να συμβάλει στην καθοριστική μείωση των Παιδικών Ατυχημάτων και των συνεπειών τους. 

~~~~~~~~~~~~~~

Το κολύμπι σώζει ζωές 

Το μεγαλύτερο μέρος της Ελλάδας περιβάλλεται από θάλασσα και αμέτρητα νησιά, έχει επίσης λίμνες, ποτάμια και χείμαρρους.
Λόγω καλών καιρικών συνθηκών τον περισσότερο χρόνο, οι ακτές είναι γεμάτες κόσμο.
Ο συνδυασμός ήπιου κλίματος και υγρού στοιχείου, κάνει τα παιδιά στη χώρα μας  ιδιαίτερα επιρρεπή στα ατυχήματα από πνιγμό.
Είναι αποδεδειγμένο ότι τα μικρά παιδιά μπορούν να πνιγούν, σε λίγα μόνο εκατοστά νερό σε ελάχιστο χρόνο.

Στη Θάλασσα

·        Είναι πολύ σημαντικό να μάθουμε στα παιδιά μας από την πιο μικρή ηλικία να κολυμπούν σωστά, το κολύμπι σώζει ζωές.

·        Ποτέ μην αφήνουμε μικρά παιδιά κοντά στο νερό χωρίς επίβλεψη, ακόμα και εάν ξέρουν να κολυμπούν.
·        Να μην βασιζόμαστε σε φουσκωτά αντικείμενα όπως μπρατσάκια και κουλούρες, για την ασφάλεια των παιδιών μας.
·        Να μην κολυμπούν  τα παιδιά με γεμάτο στομάχι, πρέπει να έχουν περάσει τουλάχιστον 3 ώρες από το τελευταίο γεύμα.
·        Μην αφήνουμε τα παιδιά να απομακρύνονται από την ξηρά χωρίς επίβλεψη.
·        Είναι επικίνδυνο το κολύμπι σε πολύ ταραγμένη θάλασσα και σε περιοχές όπου υπάρχει δυνατό θαλάσσιο ρεύμα.
·        Είναι σημαντικό τα παιδιά να μην υπερεκτιμούν τις δυνατότητές τους στο κολύμπι και να αποφεύγουν  τους ηρωϊσμούς.
·        Επικίνδυνα παιχνίδια στο νερό, όπως πατητές, κράτημα αναπνοής και άλλα, πρέπει να αποφεύγονται, μπορούν πολύ εύκολα να καταλήξουν σε πνιγμό.
·        Στις μικρές ηλικίες, όταν τα παιδιά βρίσκονται σε σκάφος πρέπει πάντα να φοράνε εγκεκριμένα σωσίβια και να επιβλέπονται.

Θαλάσσια Αθλήματα

·        Όταν κάνουν θαλάσσια αθλήματα τα παιδιά, πρέπει πάντα να φορούν εγκεκριμένα σωσίβια, ακόμα και εάν κολυμπούν καλά.
·        Εφόσον τα παιδιά θέλουν να ασχοληθούν με θαλάσσια αθλήματα, όπως ιστιοπλοΐα, θαλάσσιο ski,  ιστιοσανίδα και καταδύσεις, είναι σημαντικό να παρακολουθήσουν πρώτα, μαθήματα σε εξειδικευμένες σχολές  και να μάθουν να ακολουθούν τους κανόνες του κάθε αθλήματος.
·        Σε περίπτωση που μεγαλύτερα παιδιά, κάνουν καταδύσεις και υποβρύχιο ψάρεμα, πρέπει να χρησιμοποιούν τον κατάλληλο εξοπλισμό, να ακολουθούν πιστά τους κανόνες ασφαλείας, να είναι συνδεδεμένα με την ειδική σημαδούρα για να διακρίνονται από διερχόμενα σκάφη  και να είναι πάντα συνοδευόμενα.

Σε Πισίνα

·        Εφόσον υπάρχουν μικρά παιδιά στην οικογένεια, η πισίνα πρέπει να είναι σωστά περιφραγμένη ή να έχει κάλυμμα ασφαλείας.

·        Ποτέ να μην κολυμπάνε παιδιά σε πισίνα, χωρίς επίβλεψη.
·        Να μάθουμε στα παιδιά, να προσέχουν ιδιαίτερα τον περίγυρο της πισίνας, γιατί τρέχοντας ή παίζοντας, μπορούν εύκολα να γλιστρήσουν και να τραυματιστούν σοβαρά.
·        Στην πισίνα όπως στη θάλασσα, είναι σημαντικό να μάθουν τα παιδιά να κάνουν βουτιές, μόνον εφόσον βεβαιωθούν ότι τα νερά είναι αρκετά βαθιά και δεν υπάρχουν εμπόδια.

Σε άλλους Χώρους όπου υπάρχει νερό

·        Είναι σημαντικό να μάθουν τα παιδιά να μην πλησιάζουν κοντά σε φουσκωμένο χείμαρρο ή ποτάμι, γιατί εάν πέσουν μέσα μπορεί να πνιγούν.  Για τον ίδιο λόγο δεν πρέπει να κολυμπούν σε ποτάμι, όταν υπάρχει δυνατό ρεύμα.

·        Τα παιδιά να αποφεύγουν τις βουτιές σε λίμνη, όταν τα νερά είναι θολά.
·        Τα μικρά παιδιά δεν πρέπει να πλησιάζουν και να σκύβουν πάνω από πηγάδια, στέρνες και αρδευτικά κανάλια, γιατί πέφτοντας μέσα, μπορεί να τραυματιστούν σοβαρά ή να πνιγούν.

ΠΡΟΣΟΧΗ
Ασφάλεια δεν σημαίνει υπερπροστασία.
Τα παιδιά πρέπει να μη φοβούνται το «νερό»,
αλλά να το χαίρονται με ασφάλεια.


ΣημείωσηΤο Σωματείο «Αντιμετώπιση Παιδικού Τραύματος» είναι μη κερδοσκοπικός Οργανισμός που έχει σκοπό να συμβάλει στην καθοριστική μείωση των Παιδικών Ατυχημάτων και των συνεπειών τους.

Γυθείου 1Α, Χαλάνδρι 152 31
Τηλέφωνο: 210-6741.933 Fax: 210-6743.950

Δευτέρα 18 Ιουνίου 2018

ΤΟ ΚΑΤΑΡΤΙ ΚΑΙ ΤΟ ΑΣΤΡΟΘΑΛΑΣΣΙ


Αφιερωμένο στη μνήμη
 του Αιγαιοπελαγίτη Ναυτικού Δημήτρη Στρογγυλού  (19/6)



Όλο το παιδομάνι μαζεύτηκε για άλλη μια φορά στο «ξύλο». Ήταν ένα παλιό κατάρτι καϊκιού, σκοροφαγωμένο από τα έντομα και διαβρωμένο από τις βροχές. Στις σχισμές του έβρισκαν καταφύγιο αράχνες που δημιουργούσαν με τον ιστό τους την ανάγκη να κατατεθούν για ένα ακόμη βράδυ ιστορίες ονείρων και δέους. Όλα αυτά στο παραδοσιακό γειτονιό.
     Παρά την αμφισβητούμενη του ηλικία, το ξύλο υπήρξε μάρτυρας πολλών λεκτικών δρωμένων και όχι μόνον. Η θαλπωρή του αποτελούσε αναγκαία εφόρμηση για τα ταξίδια που κάναμε, ουράνια  ή γήινα, στο χώρο και στο χρόνο.
Για μια ακόμη βραδιά, το ξύλο ήταν ο θερμοστάτης και η βάση εκτόξευσης στους γαλαξίες και τους αστερισμούς.
       Εκείνοι ανοιγόταν σ’ ένα ανοιχτογάλαζο νεφέλωμα και έπαιρναν κάθε φορά το σχήμα που μας βόλευε για να δημιουργήσουμε μία ιστορία ή για να τεκμηριώσουμε κάποια άλλη, καλά επωασμένη από τους παλιούς. Οι αστερισμοί γινόταν ψυχές που μπορούσαν να μας ακούσουν και να μεταφέρουν μηνύματα σε άλλες ψυχές ή ακόμα να μετασχηματιστούν σε «γελούδες», μια προσφιλής λέξη της συχωρεμένης θείας Χαρίκλης, σε νεραϊδοπλάσματα που ξεφάντωναν κάθε βράδυ, ανικανοποίητες από την εξαΰλωση τους.
     Οι γελούδες, επιδεχόμενες κάθε μετάλλαξη, κάθε άλλο παρά ομορφιά διέθεταν. Τώρα γιατί τις συσχετίζαμε με αστερισμούς ας απαντήσει ο όποιος ψυχοκοινωνιογράφος του σήμερα. Πολύ αργότερα σε μια ετυμολογική παράκρουση οι γελούδες θα διέθεταν μάτια τεράστια σαν της αγελάδας ή θα έψαχναν γη σε άλλους κόσμους ,μιας κι αυτός εδώ, μάλλον αφιλόξενος θα ήταν γι αυτές. Αρκετά συχνά τα ουρλιαχτά των αλεπούδων συνδεόταν με την ωδή της αγέλης και διασκέδαζαν τις υποψίες αληθινής ύπαρξης τους. Η θεία Χαρίκλη φρόντισε να εμπλουτίσει το γνωστικό μας πεδίο με αναφορές για τις βραδινές εξορμήσεις των γελούδων, στη διάρκεια των οποίων δεν θα έπρεπε να αφήσεις σεντούκι ανοιχτό γιατί τα ρούχα θα βάφονταν άλικα με αίμα. Ο όποιος συνειρμός με το κατοπινό μας ταξίδι ας θεωρηθεί τυχαίος.
     Αυτές οι παραστατικά δοσμένες φαντασιώσεις, μας υπέβαλλαν σε μία κατάσταση δέους που έντεχνα διαφυλάσσαμε γιατί μας προσέφερε ένα πρωτόγονο είδος ηδονής. Παρά το γεγονός ότι υπήρξαν και παρατράγουδα, καθώς κάποιος φίλος μας εκδήλωνε το φόβο και τον εξοστράκιζε στο παρακείμενο δένδρο, ποτίζοντας το,  ή μία μη μυημένη φίλη μας ξεσπούσε σε δάκρυα επιζητώντας τη μητρική αγκαλιά, οι περισσότεροι ταξιδεύαμε σ’ άγνωρους γαλαξίες, συνειδητοποιώντας ότι η στιγμή δεν θα επαναλαμβανόταν ποτέ. Ύστερα από χρόνια, πραγματικά δεν ξέρω  αν ήταν οι ίδιες οι ιστορίες ή το αποκομίζον αίσθημα που νοσταλγώ.
    Απόψε αποφασίσαμε να αφήσουμε το ξύλο των ονείρων. Η ανία της επανάληψης, η ρώτα των άστρων, η διάθεση φυγής των γελούδων μας παρακίνησαν σ’ ένα εγχείρημα αλλόκοτο.
    Η ιδέα άρεσε σ’ όλους. Θα αρμενίζαμε νύχτα και θα συνοδεύαμε το αρμένισμα με νυχτερινό μπάνιο ,εμπλουτίζοντας το ρίγος της βραδινής ψύχρας με την αίσθηση του νερού στο σώμα.
     Αυτό όμως που περισσότερο μας συνεπήρε ήταν ο σύμπλους με τα αστέρια που για πρώτη φορά θα γέμιζαν τις παλάμες μας. Η επιλογή μας απαιτούσε θυσίες. Θα έπρεπε να αφήσουμε τη θαλπωρή του καταρτιού, του μέτρου της δύναμης μας και να φορτώσουμε τα όνειρά μας σ’ ένα πλεούμενο.
        Η πλεύση ήταν μαγική. Η νύχτα είχε τους δικούς της μοχλούς έλξης. Προπάντων όταν αυτοί συνοδεύονταν από τη μυσταγωγική ευωχία των άστρων που έδιναν ένα μαγευτικό χορό στις οάσεις του σύμπαντος. Αυτό το σύμπαν σε λίγο θα ήταν κατάδικο μας, φτερουγίζοντας μέσα στα αχνά ελλιμενίσματα του σώματός μας.
   Βυθιστήκαμε στο ψυχρό υδάτινο σοκάκι που φώτιζαν αναρίθμητοι λαμπυρισμοί. Αρχικά μία ανοίκεια αντίδραση, αποτέλεσμα της αντίθεσης ανάμεσα στη γνώριμη θαλπωρή του ξύλου  και την άγνωρη επέλαση του υδάτινου εισβολέα.  Αρχικά… και μετά ένας απρόσμενος κόσμος από υδάτινες μεταλλάξεις των άστρων. Ρίγη από συχνές συζεύξεις ουρανίων και υγρών άστρων.
      Επιτέλους! Δεν θα περιμέναμε πλέον τα πεφτάστρια για να κάνουμε ευχή. Ήταν εδώ πλέον, δημιουργοί  μιας απροσμέτρητης ηδονής, που αρμένιζαν σε κάθε κίνηση του χεριού, ακολουθώντας τη δική μας  επιθυμία. Σεργιάνιζαν στα χέρια, τα πρόσωπα, έδιναν το σαγηνευτικό τους φως στα μάτια μας, γλαυκαίνοντας την οπτική μας. Ήταν πολυάριθμες πυξίδες στις εφορμήσεις μας, το καταστάλαγμα των οραματισμών μας. Για μια μοναδική στιγμή τα πρόσωπα αστροστεφανωμένα και λαμπερά ξέφευγαν από τις διαστάσεις τους και χαμογέλαγαν, συνεπαρμένα από μία πρωτόγνωρη ευφορία. Ένα ανατρίχιασμα  διαφορετικό από τα ταξίδια με το οριζοντιωμένο κατάρτι πλοηγούσε τα σώματα σε διακεκομμένα ρίγη ηδονής και παγώματος, αναγκάζοντας μας σε αέναη κίνηση. Κάθε φορά που σταματούσε η κίνηση για να απολαύσουμε και να ανιχνεύσουμε την ποιότητα των άστρων, πάγος παρέλυε τα άκρα μας, το τίμημα της περιέργειας μας. Κατά ένα παράδοξο τρόπο το σύστημα λειτουργούσε μόνο με συμμετοχικές διαδικασίες και εν κινήσει.
      Και μετά… το δέος. Ο φόβος της άκαιρης πλεύσης, η αστάθεια του πλεούμενου. Οι συνέπειες.
      Ένα άωρο αστείο για εμφάνιση κάποιου σκυλόψαρου που παραμόνευε τα βράδια να κατασπαράξει λαθροκολυμβητές αρκούσε να υποκαταστήσει το όνειρο με την ανάγκη για ασφάλεια. Κουρνιασμένοι  στον πάτο της βάρκας αναμετρούσαμε τις πληγές της παρόρμησης μας και κυρίως τις αποδείξεις της με την πιθανή εκδήλωση μίας πνευμονίας που θα μας στερούσε τα αστροτάξιδα μας. Και κυρίως η εκδίκηση…
       Την επόμενη μέρα το «ξύλο» δεν ήταν εκεί. Ένα τσιμεντένιο πεζούλι το είχε υποκαταστήσει. Η παρέα διέλυσε. Η κρύα υφή του άψυχου ανέστειλε κάθε διάθεση για αστροαναπολήσεις. Το  κατάρτι είχε μεταφερθεί κουτσουρεμένο σ’ άλλη θέση. Το είχαν πελεκήσει για να απομακρυνθούν τα έντομα. Δεν έδωσε ποτέ πλέον τη δυνατότητα να καβαλικέψουν το όνειρο.
       Αργότερα σκεφθήκαμε ότι μας είχε εκδικηθεί για το ατόπημα μας. Ενώ για χρόνια αποτελούσε το ά-λογο μας στις αρματοδρομίες των άστρων, σε  μια στιγμή του ταξιδιού το αντικαταστήσαμε με μια νεόκοπη βάρκα. Πώς ένα περήφανο κατάρτι υπερπόντιου σκαριού να αποδεχτεί  την υποκατάσταση του από ένα θολάμι καραβίσιο; Ορκιστήκαμε ότι  από εδώ κι εξής θα δείχναμε το απαραίτητο σέβας σε πράγματα και πρόσωπα που εν εμπνεύσει ή εν δυνάμει συμμετείχαν στους πλόες μας.
… Στο βάθος του κόλπου δύο καΐκια (το «Ζωρζής» και το «Τρεις αδελφοί») αγκαλιασμένα υψώνουν τις δικές τους ιαχές. Παράπονου … παράκκληση, ψυχόβγαλμα, ίσως λίγο απ’ όλα. Παραμένουν έτσι αγνάντια για να θυμίζουν τις εποχές της δόξας.
Αρχικά, το δικό μας, το «Ζωρζής», δαμασμένο άλογο που το λογχίζουν οι μνήμες. Άραξε στον κόλπο, συλλήθηκε από περαστικούς, άντεξε στη χλεύη της φθοράς, για να ενδώσει σε διαφωνίες, στα κελεύσματα των καιρών που απαιτούσαν άλλα υπερπόντια ταξίδια.
   Το «Ζωρζής» και το «Τρεις αδελφοί», με ελαφρά κλίση πια, μοιάζουν μπροστά στο θάνατο μονιασμένα. Άνθρωποι μπαίνουν μέσα και παίρνουν καραβοφάναρα, φλόκους, άγκυρες, θυμητάρια και απόηχους ενός άλλου κόσμου.

Σέβη Στρογγυλού, 
Φιλόλογος - Ιστορικός

Παρασκευή 15 Ιουνίου 2018

Ποσειδώνας ο υπέρτατος θεός των υδάτων

   Μυθολογία   

Στην Ελληνική μυθολογία ο Ποσειδώνας (α.ε. Ποσειδῶν) είναι ένας από τους κύριους Ολύμπιους Θεούς, ο υπέρτατος θεός των υδάτων, (λιμνώνποταμώνπηγών) και κατ΄ επέκταση της θάλασσας (εξ ου και Πελαγαίος καλούμενος).

Αλληγορική μυθοπλασία

Μετά το καταλάγιασμα των μεγάλων γεωλογικών αναστατώσεων που συνέβησαν κυρίως στον ελλαδικό χώρο στους απώτατους προϊστορικούς χρόνους, όπως η κατάκλυση του αιγαιακού χώρου που συνέβη μετά το λιώσιμο των πάγων και τη διάνοιξη του Βοσπόρου και των Δαρδανελλίων, οι αρχέγονοι κάτοικοι του χώρου εγκαταλείποντας τις σωτήριες βουνοκορφές και σπηλιές όπου είχαν καταφύγει, άρχισαν όπως ήταν επόμενο να παρακολουθούν με ιδιαίτερη προσοχή τη φύση γενικά, αλλά και τις δυνάμεις των στοιχείων αυτής με ό,τι φαινόμενα τις συνοδεύουν, αποδίδοντάς τους ιερότητα και αναγνωρίζοντας αυτές ως αθάνατες θεότητες.
Έτσι με την εξαιρετική μυθοπλαστική ικανότητα των εγκατεστημένων προ-ελληνικών φυλών, δια του γνωστού αλληγορικού ανθρωπομορφισμού, δεν άργησαν να αναπτυχθούν εκπληκτικές μυθικές μορφές, ιδιαίτερα επί των υδάτων, της δυναμικής τους, της θέας αυτών, αλλά και των διαφόρων συγκινήσεων που προκαλούν. Ως αποτέλεσμα, δημιουργήθηκε σταδιακά ένα μέγα πλήθος εξαίρετων μυθοπλαστικών πλοκών που δεν απαντώνται σε καμία άλλη μυθολογία, τονίζοντας έτσι την επί τούτου πρωτοτυπία του ελληνικού πνεύματος, όπως παρατηρεί ο P. Decharme.[13]
Κυρίαρχη θεότητα των υδάτων και ιδιαίτερα της θάλασσας αναγνωρίσθηκε και καθιερώθηκε ο Ποσειδώνας, γενάρχης πολλών δευτερευόντων θεοτήτων, αλλά και εκπληκτικών θαλάσσιων τεράτων, πλοκαμοφόρων και ιχθύουρων, που ετυμολογούνται μάλιστα από τις διάφορες όψεις και δράσεις του υγρού στοιχείου.

Ανάδειξη σε θεότητα

Τα κύματα άλογα του Ποσειδώνα.
Μετά τα παραπάνω, συγκρίνοντας την ορμητικότητα των ποταμών, ειδικότερα της πρώτης υπό βουητό κατερχόμενης μάζας, μετά από βροχόπτωση, θυμίζοντας στην όψη μαινόμενο ταύρο, με εκείνη των ορμητικών αναδιπλωμένων κυμάτων που επίσης υπό βουητό ξεσπούν με μανία στα βράχια και τις ακτές ή των ταχυκίνητων καταιγιδοφόρων και βροντόηχων νεφών, θυμίζοντας αμφότερα καλπάζοντα άλογα, όπως επίσης την χρωματική ομοιότητα του ουρανού και της θάλασσας, (γαλάζιο την ημέρα και μαύρο τη νύκτα), αλλά και ειδικότερα την απεραντοσύνη του ουρανού με εκείνη της θάλασσας που φθάνουν να σμίγουν, ή και να συγχέονται σε όλο το μήκος του μακρινού ορίζοντα, δεν άργησε να αναγνωρισθεί η συγγένεια μεταξύ των δύο κυριοτέρων θεοτήτων, του Δία, "πατρός ανδρών τε θεών τε", κυρίαρχου ουρανού και γης, και του Ποσειδώνα.
Τη συγγένεια αυτή μας παρουσιάζει με εκπληκτική πλοκή ο Ησίοδος στη Θεογονία του.
Ο Ποσειδώνας φερόμενος ως γιος του Κρόνου και της Ρέας είχε υποστεί και αυτός ως νεογνό την τραγική τύχη των αδελφών του, δηλαδή της κατάποσής του από τον πατέρα του. Όταν όμως ο μικρότερος αδελφός του Δίας, έχοντας κρυφά ξεφύγει της άγριας αυτής μοίρας, με τέχνασμα της μητέρας τους και έχοντας στο μεταξύ ανδρωθεί στην Κρήτηαπεφάσισε να δώσει τέλος στην κυριαρχία του πατέρα τους, προχωρώντας σε ανταρσία υποχρέωσε τον πατέρα του, πριν τον καταγκρεμίσει να εξεμέσει τους αδελφούς του. Τότε επανήλθαν στο φως τόσο ο Ποσειδώνας όσο και ο Άδης ήΠλούτων. Μετά τη μεγάλη και σφοδρή Τιτανομαχία που ακολούθησε, στην οποία έλαβε μέρος και ο Ποσειδώνας, στο πλευρό του αδελφού του, όπου κατέληξε στην περιφανή νίκη του Δία κατά των ανεξέλεγκτων δυνάμεων της φύσης, οι τρεις αδελφοί Δίας, Ποσειδών και Άδης απετέλεσαν την σπουδαία τριάδα θεών επί της κυριαρχίας του σύμπαντος κόσμου κατά την αντίληψη της εποχής.
Σημειώνεται ότι κατά την Ησιόδεια μυθολογία το σύμπαν διαιρείται σε τρεις ευκρινείς ζώνες - δίσκους. Την κεντρική, που κατέχει η θάλασσα επί της οποίας στηρίζεται ή επιπλέει η ξηρά, η υπεράνω αυτής που αποτελεί ο ουρανός ή αιθέρας και η κατώτερη την οποία αποτελεί ο Τάρταρος ή τα Τάρταρα, όπου και τα έσχατα πέρατα του κόσμου. Μάλιστα για την ενδιάμεση απόσταση που χωρίζει τις τρεις αυτές ζώνες, ο Ησίοδος προσθέτει τη λεπτομέρεια πως αν από την ανώτερη ζώνη, τον ουρανό, αφηνόταν να πέσει ένας χάλκινος χάρακας αυτός θα έπεφτε επί 9 ημέρες και 9 νύκτες, και μόνο τη 10η ημέρα θα έφτανε στη γη και ομοίως τον ίδιο χρόνο για να φθάσει από τη μεσαία ζώνη στη κατώτερη, τα Τάρταρα.

Ο Ποσειδώνας ένθρονος στον Όλυμπο.
Έτσι μετά την ήττα των Τιτάνων και του αγώνα κατά του Τυφωέα που ήταν η τελευταία πράξη της Τιτανομαχίας ο μεν κεραύνιος Δίας εγκαθίσταται στην ανώτερη ζώνη ως μόνος πατήρ επουράνιοςύπατος μήστωρ (= πάνσοφος), "ορατών τε και αοράτων" (κατά Αισχύλο), ο δε Ποσειδώνας αναλαμβάνει κύριος του βασιλείου της Θάλασσας που υποβαστάζει την ξηρά και μέγας επόπτης του Ταρτάρου, ενώ ο Άδης αναλαμβάνει τη βασιλεία του Κάτω Κόσμου που βρίσκεται όμως εντός του μεσαίου γήινου δίσκου.
Στη συνέχεια με τη συγκρότηση του Δωδεκάθεου του Ολύμπου, ο Ποσειδώνας καταλαμβάνει τη δεύτερη θέση, παρά το δεξιό του Δία, και μάλιστα ένθρονος και προ του θρόνου της αδελφής του Ήρας.[14]
Με τη νέα θεολογική τάξη και αντίληψη όπως διαμορφώθηκε, όπου οι Ολύμπιοι θεοί κατέστησαν θεματοφύλακες των εννόμων δυνάμεων της φύσης σε πλήρη μεταξύ τους αρμονία, αλλά και της επιβολής σπουδαίων ηθικών αξιών για την ανθρωπότητα, ο Ποσειδώνας ανέλαβε την πλήρη εξουσία επί των υδάτων και των περί αυτών ασχολουμένων ανθρώπων και κυρίως των ναυτιλλομένων, κατά την ίδια εξουσία που ασκούσε ο Ζευς επί των δυνάμεων του ουρανού και των ανθρώπων στη στεριά, καθιστάμενος έτσι βασιλεύς της "πολιῆς ἁλός".[15]

Σύμβολα του Ποσειδώνα

Τρίαινα του Ποσειδώνα

Ο Ποσειδώνας φέρων τρίαινα. Κορινθιακή πλάκα, 550-525 π.Χ.
Κυριότερο σύμβολο - έμβλημα του Ποσειδώνα είναι το τρίαιχμο (= με τρεις αιχμές), ή τριαινοφόρο δόρυ[16] ή απλούστερα η τρίαινα, που αποτελούσε ταυτόχρονα σκήπτρο αναγνώρισης αλλά και μέσον ή όπλο επιβολής της θελήσεώς του. Με αυτή, κεντρίζοντας ανάλογα τη θάλασσα ή βράχους, προκαλούσε θεομηνίες, τρικυμίες, σεισμούς, καταποντισμούς, ηφαιστειακές εκρήξεις κ.λ.π. αλλά και αντίστροφα γαλήνη, ηρεμία, στερεότητα μέχρι και ανάδυση στεριάς, ή ανάβλυση υδάτων, εξ ου και το παράγωγο ρήμα τριαινόω (= διασείω, κινώ, αναδεύω, ανασκάπτω, ανατρέπω, καταρρίπτω, κ.λ.π. πάντα με χρήση τρίαινας).[17]
Ο P. Decharme επισημαίνοντας[18] τον εξαιρετικά πλούσιο οριζόντιο διαμελισμό του ελλαδικού χώρου, που διαπλάσθηκε από τη θάλασσα, είτε με ήρεμη ενέργεια σχηματίζοντας κυκλοτερείς όρμους με αμμώδεις παραλίες, είτε ακόμα με βίαιες ενέργειες δημιουργώντας απόκρημνες και βραχώδεις ακτές, θεωρεί πολύ φυσικό οι αρχαίοι κάτοικοι του χώρου να θεωρούν τη διάπλαση αυτή έργο του Ποσειδώνα ή ιδιαίτερα σε κάθε παράλιο κρημνό, απόληξη ή αποκομμένα βράχια ή σκοπέλους εγκατεσπαρμένα φύρδην μύγδην να αναγνωρίζουν τη δράση της θεϊκής τρίαινας. Με δεδομένο ότι όλα τα ηφαίστεια της αρχαίας Ελλάδας βρίσκονταν μέσα στον αιγαιακό χώρο η δράση της τρίαινας του Ποσειδώνα στην ενεργοποίησή τους είχε καταστεί αναμφισβήτητη, εξ ου και τα σχετικά επίθετα του Ποσειδώνα (γαιήοχος, ενοσίγαιος, ενοσίχθων, σεισίχθων).
Σύμφωνα με τις αρχαίες παραδόσεις που είχε περισυλλέξει ο Καλλίμαχος την τρίαινα του Ποσειδώνα είχαν κατασκευάσει οι Τελχίνες και με αυτήν ο Ποσειδώνας είχε προκαλέσει τον τρομερό κατακλυσμό στον οποίο όφειλαν την προέλευσή τους τόσο οι Κυκλάδες όσο και οι Σποράδες, όχι κατά την έννοια της αποκάλυψής τους από την υποχώρηση της στάθμης των υδάτων, αλλά από την κατακρήμνιση βουνών και την μετακύλισή τους στη θάλασσα ή θρυμματιζόμενα σε τεράστιους βράχους που έριχνε στη συνέχεια ο ίδιος ο Ποσειδώνας στη θάλασσα, όπου και εκεί ρίζωναν, όπως αποκαλύπτει ο του Καλλιμάχου "Ύμνος εις Δήλον". Η αντίληψη αυτή φέρεται περισσότερο ως προϊόν της Γιγαντομαχίαςπου ακολούθησε μετά τη θρυλική Τιτανομαχία.

Ταύρος, Ίππος και Δελφίνι

Άλλα σύμβολά του Ποσειδώνα ήταν ο ταύρος (ιδιαίτερα επί των ποταμών), ο ίππος, και ο δελφίν ή δελφίνι, (και τα τρία αρσενικού γένους, δισύλλαβα), όπως αυτά καθιερώθηκαν ιερά ζώα του, από την εκάστοτε όψη της κατάστασης της θάλασσας.
Ταυρόμορφο ρυτό
Εξ αυτών ο ταύρος ήταν το αρχαιότερο που υιοθετήθηκε ως ιερό ζώο στη λατρεία του Ποσειδώνα, κυρίως από μεσόγειους αρχαίους πληθυσμούς, αλληγορικά, συνδυάζοντας την ορμητικότητα των χειμάρρων στο πέρασμα των οποίων τα πάντα παρασύρονται όσο και κατά την έννοια της γονιμοποίησης των εδαφών - κοιλάδων που οι ίδιοι δημιουργούν και ακολούθως διατρέχουν. Χαρακτηριστικοί είναι οι μύθοι περί του ταύρου της Κρήτης, ή εκείνου του Μαραθώνα όπου και στις δύο περιπτώσεις οι αναφερόμενοι ταύροι, όπως και ο Μινώταυρος εκτελούν ως όργανα - τιμωροί ηθικών παραβάσεων κατ΄ εντολή του Ποσειδώνα. Ειδικότερα στη Μινωική Κρήτη ο ταύρος αποτελούσε το έμβλημα της Κνωσσού. Στις λατρευτικές τελετές των πληθυσμών αυτών προς τιμή του Ποσειδώνα συμμετείχαν ταύροι τόσο στις ιερές πομπές, όσο και στις θυσίες με χαρακτηριστικότερη εκείνη της εκατόμβης καθώς και σε αγώνες όπωςταυρομαχίες, ή τα εκπληκτικά ταυροκαθάψια που τελούνταν κυρίως στην Κρήτη.
Όταν αργότερα η λατρεία του Ποσειδώνα πέρασε κυρίως στους παράλιους και νησιώτικους πληθυσμούς που άρχισαν να επιδίδονται στην αλιεία και το ναυτικό εμπόριο αναγνωρίζοντάς τον ως αποκλειστικό θεό της θάλασσας, ο ταύρος έγινε ιερό ζώο άλλων Ολύμπιων θεών όπως του Απόλλωνα, αλλά και της Άρτεμης το άρμα της οποίας έσερναν συζευγμένοι ταύροι.

Παράλληλα οι προϊστορικοί Έλληνες, όπως και άλλοι αρχαίοι λαοί, δεν άργησαν ν΄ αντιληφθούν και να θαυμάσουν τις εκπληκτικές ικανότητες του ίππου, ιδιαίτερα την υπέροχη παρουσία του με τη λαμπρή χαίτη του, την εκπληκτική ταχύτητά του, (του ταχύτερου εξημερωμένου ζώου της ελληνικής πανίδας), τη θεαματική του ανόρθωση και υπερπήδηση εμποδίων, την εξαιρετική υπακοή του κ.ά. της συμπεριφοράς του, καθιστώντας το κύριο μέσον ταχείας μεταφοράς, αλλά και αναγνωρίζοντάς του τελικά θεϊκή καταβολή. Έτσι με την εξάπλωση των δραστηριοτήτων εκείνων των κατοίκων προς παραλίες και στην όψη μάλιστα των ορμητικών ανακυλιομένων αφροστεφών θαλάσσιων κυμάτων που ξεσπούν στις ακτές συνδυαζόμενη με εκείνες του καλπασμού των ίππων ήταν φυσικό επόμενο ο ίππος ν΄ αναγνωρισθεί ιερό ζώο του θεού του χώρου και γενικά των υδάτων, του Ποσειδώνα, όπως επίσης και του Απόλλωνα, των μονίμως αρματοδρόμων Ολύμπιων θεών της ελληνικής μυθολογίας.
Όπως αποκαλύπτει η αρχαιολογική έρευνα μέχρι την μινωική περίοδο οι παραστάσεις ίππων, στον ελλαδικό χώρο, είναι πολύ περιορισμένες σε σχέση με ταύρων. Από την μυκηναϊκή όμως περίοδο αρχίζει να παρατηρείται το ακριβώς αντίθετο.[19] Στα δε ομηρικά έπη ο ίππος όχι μόνο κυριαρχεί ως ιερό ζώο του Ποσειδώνα, που όταν αναφέρεται στη θάλασσα υποδηλώνει τα αφρίζοντα και ανορθούμενα από τη θύελλα κύματα, ενώ για την ξηρά το ορμητικά αναβλύζον νερό πηγής που αναπηδώντας στη συνέχεια σε βραχώδη κοίτη καταλήγει σε ορμητικό χείμαρρο, ή ορμητικό ρεύμα ποταμού, αλλά και η ελληνική μυθολογία φέρεται να έχει ήδη εμπλουτιστεί με πλήθος από υπέροχους σχετικούς μύθους. Ιδιαίτερα χαρακτηριστικός ο μύθος του Αρίωνα, ή ο μύθος του Πήγασου, ή εκείνος του ορμητικά εξερχόμενου ίππου από τον βράχο της Ακρόπολης της Αθήνας, ή ακόμα και του Δούρειου Ίππου, καθώς και πολλών άλλων.
Από αυτή την περίοδο ήδη ο Ποσειδώνας θεωρείται παράλληλα να κατέχει τη τέχνη να δαμάζει και να συζεύγει ίππους όπως αποκαλύπτουν σχετικά επίθετα (δαμαίος, ίμψιος, ίππιος), ενώ στις προς τιμή του λατρευτικές εκδηλώσεις συμμετέχουν ίπποι τόσο σε πομπές όσο και σε αγώνες (ιπποδρομίες - αρματοδρομίες).

Άρμα του Ποσειδώνα

Όπως ο Ολύμπιος θεός Απόλλωνας διέτρεχε την απεραντοσύνη του ουρανού με τέθριππο χρυσό άρμα, κατά ίδια αντίληψη και ο Ποσειδώνας περιέτρεχε την απεραντοσύνη της θάλασσας στην επιφάνειά της με άρμα, ή με τεράστιο κοχύλι, που άλλοτε έσερναν κέλητες (δρομείς ίπποι) και άλλοτε Τρίτωνες, ή μυθικοί ιππόκαμποι, ή δελφίνια, που με την ορμή τους ανασήκωναν νέφος σταγονιδίων που με τη σειρά τους στεφάνωναν εξαίσια το άρμα ως πέπλο με τα χρώματα της ίριδας, συμπληρώνοντας μάλιστα ο Όμηρος τη λεπτομέρεια ότι ο άξονας των τροχών του άρματος δεν βρεχόταν από τα κύματα, δίνοντας έτσι εκπληκτική εικόνα ταχύτητας αλλά και πτήσης υπέρ αυτών. Παράλληλα αρχαίοι ποιητές παρουσιάζουν τον Ποσειδώνα να διατρέχει την επιφάνεια της θάλασσας και μετά από τρεις μεγάλους δρασκελισμούς να καταφθάνει στο επιθυμητό μέρος.

Όνομα και επίθετα του Ποσειδώνα

1. Το όνομα Ποσειδώνας είναι προϊόν και μόνο της αρχαίας ελληνικής γλώσσας και δεν έχει καμία σχέση με άλλες αρχαίες ανατολικές γλώσσες.[20] Συνεπώς δεν πρόκειται για θεότητα που μεταδόθηκε στον αρχαίο ελλαδικό χώρο από άλλους αρχαίους λαούς. Η δε ετυμολογική έρευνα του ονόματος, παράλληλα με την αρχαιολογική σκαπάνη, αποκάλυψαν σπουδαίες πληροφορίες τόσο στην εξέλιξη της λατρείας του, όσο ειδικότερα στην πολιτισμική εξέλιξη των αρχαίων κατοίκων του εν λόγω χώρου.
Κατά τους κλασικούς χρόνους το όνομα Ποσειδών στην αττική διάλεκτο εμφανίζεται στις ακόλουθες μορφές ανά πτώση:Ποσειδῶν (ονομαστική), Ποσειδῶνος (γενική), Ποσειδῶνι (δοτική), Ποσειδῶ 'η Ποσειδῶνα (αιτιατική) και Πόσειδον(κλητική). Στην αιολική διάλεκτο έχει τη μορφή Ποτειδάων (ονομ.), Ποτειδάωνος (γεν.), ενώ στη δωρική Ποτείδαν, ήΠοσείδαν, ή Ποτειδάων, αλλά και Ποτειδάν, ή Ποτειδᾶς. Στη δε ομηρική ελληνική γλώσσα Ποσειδάων - Ποσειδάωνος.[21]Στη τελευταία αυτή μορφή φέρεται και η αρχαιότερη γραφή του ονόματος σε Γραμμική Β.

2. Για την ετυμολογία - προέλευση του ονόματος ασχολήθηκαν τόσο αρχαίοι Έλληνες φιλόσοφοι, όπως π.χ. ο Πλάτων, ο Αριστοτέλης, όσο και σύγχρονοι σπουδαίοι φιλόλογοι ελληνιστές - μελετητές και σχολιαστές της ελληνικής μυθολογίας και λατρείας όπως μεταξύ άλλων ο Γερμανός καθηγητής Βάλτερ Μπούρκετ (Walter Burkert)(1931-2015), βασιζόμενος στο έργο του φον Α. Κιρκ "Zeitschrift für vergleichende Sprachforschung auf dem Gebiete der..."
3. Τα δε επίθετα που έφερε ο Ποσειδώνας, εκτός κάποιων τοπωνυμίων λατρείας, αποδίδουν όλες εκείνες τις θεϊκές ιδιότητες κατά την περί αυτού αντίληψη των αρχαίων Ελλήνων.
  • Αιγαίος
  • Ασφάλειος
  • Γαιήοχος
  • Γενέσιος
  • Δαμαίος
  • Δωματίτης
  • Ελικώνιος
  • Εννοσίγαιος, ή Ενοσίγαιος
  • Ενοσίχθων
  • Επιλίμνιος
  • Ευρυκρείων
  • Ευρυμέδων
  • Επόπτης
  • Ίμψιος
  • Ίππιος
  • Κρηνούχος
  • Πατριγένειος
  • Πατήρ
  • Πατρώος
  • Πελάγιος, ή Πελαγαίος
  • Πετραίος
  • Σεισίχθων
  • Σωτήρ
  • Ταύρειος
  • Φράτριος
  • Φύκιος
  • Φυτάλμιος

Δράσεις και σχέσεις

Ο Ποσειδώνας κατοικούσε πότε στον Όλυμπο και πότε στο παλάτι του στα βάθη της θάλασσας, όπου ζούσε και η γυναίκα του, η Νηρηίδα Αμφιτρίτη. Κατά μια εκδοχή μεγάλωσε στη Ρόδο όπου, μετά την ένωσή τους με την Αλία, αδελφή των Τελχινών, γεννήθηκαν έξι γιοι και μια κόρη, η Ρόδη, που έδωσε το όνομά της στο νησί. Ήταν πατέρας ακόμα του Θησέα, αλλά και του Προκρούστη και του Σκίρωνα και γιγάντων: των δίδυμων Ώτου και Εφιάλτη (από την ένωσή του με την Ιφιμέδεια, κόρη του βασιλιά της Θεσσαλίας), του Τιτυού (από την Ελαρά, κόρη του Ορχομενού και τουΩρίωνα (από την Ευρυάλη, κόρη του Μίνωα. Θεωρούνταν ακόμα εξημερωτής του πρώτουαλόγου, αλλά και γεννήτορας του μυθικού αλόγου Πήγασου.
Το όνομα του θεού Nethuns είναι ετρουσκικό και υιοθετήθηκε στα λατινικά για τον Ποσειδώνα στηρωμαϊκή μυθολογία (Νεπτούνους). Και οι δύο ήταν θεοί της θάλασσας ανάλογοι με τον Ποσειδώνα. Σύμφωνα με σωζόμενες επιγραφές, ο Ποσειδών λατρευόταν στην Πύλο και στη Θήβα και ενσωματώθηκε στους θεούς του Ολύμπου ως αδελφός του Δία και του Άδη. Ο Ποσειδών απέκτησε πολλά παιδιά. Υπάρχει ένας ομηρικός ύμνος στον Ποσειδώνα, ο οποίος ήταν ο προστάτης πολλών ελληνικών πόλεων, αν και έχασε το διαγωνισμό για την Αθήνα από την Αθηνά.
Ως θεός της θάλασσας, ο Ποσειδώνας ταξίδευε με το χρυσό άρμα του πάνω στα κύματα, που άνοιγαν χαρούμενα στο πέρασμά του, ενώ γύρω του έπαιζαν δελφίνια. Με την τρίαινά του μπορούσε τόσο να δημιουργεί τρικυμίες όσο και να ηρεμεί τα νερά. Θεωρούνταν προστάτης των ναυτικών και των ψαράδων κι ακόμα, σαν υπεύθυνο για γεωλογικά φαινόμενα όπως τους σεισμούς, του προσφέρονταν θυσίες και επικλήσεις για τη σταθερότητα του εδάφους και την ασφάλεια των κτιρίων, ενώ τιμούνταν και με ιπποδρομίες.
Άγαλμα του Ποσειδώνα στο Μπρίστολ.

Εξάπλωση της λατρείας

Ο Ποσειδών ήταν σημαντικός θεός διάφορων πόλεων: στην Αθήνα, ήταν δεύτερος μόνο μετά την Αθηνά σε σημασία, ενώ στηνΚόρινθο και σε πολλές πόλεις της Μεγάλης Ελλάδας ήταν ο προϊστάμενος θεός της πόλης. Στην καλοκάγαθη πτυχή του, ο Ποσειδών παρουσιαζόταν δημιουργώντας νέα νησιά και προσφέροντας ήρεμες θάλασσες. Όταν όμως οργιζόταν, χτυπούσε το έδαφος με την τρίαινά του και προκαλούσε χάος, σεισμούς, ναυάγια και πνιγμούς στη θάλασσα. Στην Οδύσσεια, η μνησικακία του Ποσειδώνα ενάντια στον Οδυσσέα απέτρεψε τον πολυμήχανο ήρωα από την άφιξή του στην πατρίδα του, την Ιθάκη. Οι ναυτικοί προσεύχονταν στον Ποσειδώνα για ένα ασφαλές ταξίδι, πνίγοντας μερικές φορές άλογα ως θυσία.
Σύμφωνα με τον Παυσανία[22], ο Ποσειδών ήταν ένας από τους επιστάτες του χρησμού στους Δελφούς προτού να τους αναλάβει ο Ολύμπιος Απόλλωνας. Απόλλωνας και Ποσειδών λειτούργησαν στενά σε πολλά σημεία: στην αποίκιση, παραδείγματος χάριν. Ο Δελφικός Απόλλωνας παρείχε την έγκριση την εγκατάσταση ανθρώπων σε αποικίες, ενώ ο Ποσειδών πέρα από τους αποίκους βοήθησε δίνοντάς τους το εξαγνιστικό ύδωρ για τη θυσία που αφορούσε την ίδρυση της αποικίας. Η Ανάβασις τουΞενοφώντα περιγράφει μια ομάδα στρατιωτών στο 400-399 π.Χ. τραγουδώντας στον Ποσειδώνα έναν παιάνα, ένα είδος ύμνου που τραγουδιέται κανονικά για τον Απόλλωνα. Όπως ο Διόνυσος, ο οποίος επηρέαζε τις μαινάδες, και ο Ποσειδών προκάλεσε ορισμένες μορφές διανοητικής διαταραχής. Ένα ιπποκράτειο κείμενο του 400 π.Χ. στις ιερές Αρρώστιες λέει ότι κατηγορήθηκε για ορισμένους τύπους επιληψιών.

Βωμοί και ναοί του Ποσειδώνα

Ο ναός του Ποσειδώνα στο Σούνιο.


Παραπομπές

  1. Άλμα πάνω «Neleus» (Ρωσικά)
  2. Άλμα πάνω «Нелей» (Ρωσικά)
  3. Άλμα πάνω «Pelias» (Ρωσικά)
  4. Άλμα πάνω www.wikidata.org/wiki/Q271949.
    Άλμα πάνω↑ www.wikidata.org/wiki/Q272006.
    Άλμα πάνω↑ www.wikidata.org/wiki/Q697942.
    Άλμα πάνω↑ www.wikidata.org/wiki/Q833826.
  5. Άλμα πάνω «Agenor» (Ρωσικά)
  6. ↑ Άλμα πάνω, στο:9,0 9,1 9,2 9,3 9,4 «Ποσειδῶν» (Ρωσικά)
  7. ↑ Άλμα πάνω, στο:10,0 10,1 «Κρόνος» (Ρωσικά)
  8. ↑ Άλμα πάνω, στο:11,0 11,1 «Rhea» (Ρωσικά)
  9. Άλμα πάνω «Ζεύς» (Ρωσικά)
  10. Άλμα πάνω P. Decharme, Ελληνική Μυθολογία, σ. 301.
  11. Άλμα πάνω Σημειώνεται ότι στον Όλυμπο ένθρονοι θεοί θεωρούνταν μόνο ο Δίας ή Ζευς, η Ήρα και ο Ποσειδώνας.
  12. Άλμα πάνω Ομήρου, «Ιλιάς» Ν 353.
  13. Άλμα πάνω Σημειώνεται ότι τρίαιχμος φερόταν και ο κεραυνός που κρατούσε ο Δίας.
  14. Άλμα πάνω Π. Δορμπαράκης, Επίτομον Λεξικόν της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσης, σ. 815.
  15. Άλμα πάνω P. Decharme, "Ελληνική Μυθολογία", σ. 312.
  16. Άλμα πάνω "Εγκυκλοπαίδεια Ηλίου", τ. Θ΄, σ. 976 (λήμμα: Ίππος).
  17. Άλμα πάνω P. Decharme, Ελληνική Μυθολογία.
  18. Άλμα πάνω Π. Δορμπαράκης, Επίτομον Λεξικόν της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσης, σ. 671.
  19. Άλμα πάνω Παυσανίου, Ελλάδος Περιήγησις, Βιβλίο Ι', κεφ. 5,5.

Πηγές

  • Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια, τ. 20ος, σ. 590-592.
  • Νεώτερον Εγκυκλοπαιδικόν Λεξικόν Ηλίου, τ. Θ΄.
  • P. Decharme, Ελληνική Μυθολογία, Αθήναι, 1959.
  • Π. Δορμπαράκης, Επίτομον Λεξικόν της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσης, Εκδ. Εστία, Αθήναι, 1960.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι


Poseidon God King of sea in mythology
Homeric, Orphic and other Hymns to Poseidon
The Cult of Poseidon
Ποσειδώνας, ο άρχοντας των θαλασσών (Αρχείο ντοκιμαντέρ της ΕΡΤ)

____________
*από την : Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια